نسلهای بسیاری احساس کردهاند که به اوج پیشرفت فنآوری رسیدهاند،
اگر به ۱۰۰ سال پیش برگردیم، و به فناوریهایی که امروز به آن رسیدهایم نگاه کنیم، مانند سحر و جادو نشدنی به نظر میرسند. پس آیا جایی وجود دارد که مرز پایانی پیشرفت فناوری باشد؟ اگر وجود دارد، آیا به آن نزدیک هستیم؟
نیم قرن پیش، ستاره شناس روسی نیکلای کارداشف، هنگامی که راهی برای اندازهگیری پیشرفتهای فنآوری ارائه کرد، در حال پرسیدن پرسشهایی مانند این بود. زمانی که ما حتی تصوری از آن نداشتیم.
هر کاری که در آینده انجام دهیم به انرژی نیاز خواهد داشت، پس روش اندازه گیری کارداشف، تمدنهای بالقوه را ، چه تمدنهای بیگانهای که در کیهان وجود دارد و چه در آنهایی که بر روی زمین وجود دارند، را بر پایهی مصرف انرژی به سه سطح، دستهبندی میکند.
مقدار بسیار کوچک انرژیای که اکنون ما مصرف میکنیم، در برابر آنچه دست نخورده باقی میگذاریم هیچ است.
گونهی نخست یا تمدنهای سیارهای، میتوانند به تمام منابع انرژی سیارهی خود دسترسی داشته باشند. در مورد ما، این برابر ۱۷۰ هزار تراوات انرژی است که زمین از خورشید دریافت میکند. اکنون نزدیک به ۱۸ تراوات از آن را بهرهبرداری میکنیم، که بیشتر آن از سوزاندن انرژی خورشیدی ذخیره شده در سوختهای فسیلی است.
برای اینکه به تمدن گونه نخست تبدیل شویم، باید انرژی را، با پوشاندن این سیاره با پنلهای خورشیدی، سرراستتر و کارآمد تر از خورشید بگیریم. بر اساس خوش بینانه ترین مدلها، تنها در چهار قرن ممکن است به آن دست یابیم. بعدش چی ؟
زمین تنها بخش بسیار کمی از انرژی خورشید را میگیرد، در حالی که بقیه ۴۰۰ یوتاوات آن در فضای مرده هدر میرود.
ولی گونهی دوم یا تمدن ستارهای، بیشتر انرژی ستاره را میگیرد
به جای نصب پنلهای خورشیدی در سطح سیاره، این پنلها، همهی پیرامون ستاره را خواهد گرفت. تمدن گونه دوم پنلها را چنان نصب خواهد کرد که به دور ستاره گردش کند و ساختاری که هنوز در مرحله تئوری است به نام کره دایسون را شکل دهد .
و مرحله سوم؟
تمدن گونهی سوم، همه انرژی کهکشان خود را مهار خواهد کرد.
ولی میتوانیم به پیشرفت در سوی مخالف هم فکر کنیم. تا چه اندازه کوچک شدن امکانپذیر است؟
برای این منظور، کیهان شناس بریتانیایی، جان بارو، تمدنها را بر پایهی اندازهی اشیایی که کنترل میکنند دستهبندی کرد، از ساختارهای مکانیکی در اندازههای ما گرفته، تا بلوکهای ساختاری زیست شناسی و شکافتن خود اتمها!
ما اکنون به سطح اتمی رسیدهایم، با اینکه پیشرفت ما محدود خواهد ماند. ولی به طور بالقوه میتوانیم در آینده به سطح کوچکتر از این هم دست یابیم.
برای فهم درست این موضوع باید بدانید که، اندازه دنیایی که تا کنون مشاهده شده، ۲۶ مرتبه بزرگتر ( 26 orders of magnitude) از یک بدن انسان است.
این بدان معناست که اگر شما با ۱۰ به توان ۲۶ بار بزرگنمایی شوید، به اندازهی دنیا خواهید شد. اما برای رسیدن به کمترین مقیاس طول، که به طول پلانک شناخته میشود، باید ۱۰ به توان ۳۵ بار کوچک شوید.
چنانکه فیزیکدان ریچارد فاینمن یک بار گفت، " به جای یکی یا چند، انبوهی از اتاق ها در پایین است (اندازههای کوچکتر) . این احتمال وجود دارد که تمدن ما همچنان به توسعهی هر دو مقیاس کارداشف و بارو ادامه دهد.
دقت در مقیاسهای کوچکتر، به ما تواناییِ بهرهگیریِ بهینه از انرژی را میدهد، و منابع جدید انرژی، مانند همجوشی هستهای، و یا حتی "پاد ماده" را برای ما دست یافتنی میکند. و این افزایش انرژی به ما امکان گسترش و ساخت در مقیاسهای بزرگتر را میدهد.
پس تمدنِ براستی پیشرفته، هم انرژیِ ستارهای و هم فنآوریهایِ زیر اتمی را مهار خواهد کرد.
ولی این محصولات فقط برای ما انسانها ساخته نشده است.
اینها احتمال کشف زندگیهای هوشمند دیگر در جهان را دو برابر میکند
اگر یک کره دایسون را در اطراف یک ستاره دور پیدا کنیم، نشانهی بسیار قانع کنندهای برای وجود زندگیهای دیگر است. یا اگر به جای ساختاری که به طور انفعالی و مانند یک گیاه انرژیّ ستاره را شکار میکند، تمدنی بیگانه ساختاری را ساخته بود که مانند مرغ مگس خوار همه انرژی ستاره را میمکید چطور؟
چیزی که به اندازه کافی ترسناک است این است که اجرام آسمانی سوپر چگالی کشف شدهاند که به اندازهی یک سیاره هستند و انرژیِ خود را از ستارهای بسیار بزرگتر میکِشد. این هنوز برای نتیجه گیریِ وجود یک زندگی دیگر بسیار نا بسنده است.
حتی توضیحاتی برای این اجرام وجود دارد که به وجود زندگی دیگری در جهان نمیانجامد. ولی این باعث نمیشود که ما پیگیر احتمالاتِ دیگر نباشیم.
شاید این ها را نیز بپسندید:
پیشبینی مدیر مهندسی گوگل از فناوری
زندگی در شهرهای هوشمند
ترابری و ترافیک شهری تا سال ۲۰۳۰
آتشنشانی تا ۱۵ سال آینده اینگونه خواهد بود!
معماری شهرهای آینده