رباتی برای جراحی چشم

سالانه نزدیک به ۲۰ میلیون انسان در دنیا جراحی آب مروارید انجام می‌دهند و این یکی از رایج‌ترین جراحی‌ها است. اگرچه شمار کسانی که در هنگام جراحی دچار چالشی می‌شوند کم است ولی همین شمار کم نیز برابر ده‌هزار انسان است❕

آب‌مروارید با تیره‌وتار شدن دید لنز طبیعیِ چشم به وجود می‌آید. برای بازسازی دید بیمار، بخشی از لنز که تیره شده است با جراحی برداشته شده و لنزِ پلاستیکیِ همیشگی به جای آن کار گذاشته می‌شود.

همه‌ی کارهای این جراحی نیازمند دستی توانمند و حرکت‌هایی دقیق است. رایج‌ترین ناهنجاری که ممکن است در این جراحی پیش‌آید هنگامی است که جراح ناخواسته پوسته‌ی پشتیِ لنز چشم را، که کلفتی آن در دامنه چند میلیمتر است، سوراخ کند. این لغزش، دید بیمار را برای همیشه تار خواهد کرد❗️

ربات Axsis با هدف جلوگیری از این خطاهای انسانی ساخته‌شده است. ناندون‌های آن(بازوها) بسیار محکم بوده و از موادی ساخته شده‌اند که ناسا آن‌ها را در ساخت بادبان‌های خورشیدی به‌کار می‌برد. انبرهای موچین‌مانند این ربات به نازکیِ دیواره‌ی قوطی نوشیدنی است، هرچند، که در نسخه نمایشی چنین است و در ربات اصلی این انبرها با چاقوی جراحی جایگزین می‌شوند. انبرک‌های ربات توانایی حرکت در فضایی به شعاع ۱۰ میلیمتر را دارند که این اندازه برای لنز چشم کافی است.

برای راهبری ربات، جراح در ایستگاهی نزدیک به ربات می‌نشیند و تیغههای ربات را با به‌کارگیری جوی‌استیک‌های لمسیِِ سه‌بعدی جابه‌جا می‌کند و نتیجه‌ی کار خود را بر‌ روی نمایشگری می‌بیند. نمایشگر، اندازه‌ها را چندین برابر بزرگتر نشان می‌دهد، بنابراین جراح می‌تواند حرکت‌های دقیق‌تری «در اندازه‌هایی که با دست امکان‌پذیر نیست» را با ربات انجام‌دهد.

👌سرپرست گروه رباتیک این پروژه Chris Wagner می‌گوید: "یکی از سودمندی‌های این ربات آن است که نرم‌افزارِ آن حرکت چاقو‌ها را در جاهایی که ممکن است به چشم آسیب بزند ناممکن می‌کند؛ و اینگونه از خطاهای انسانی و سوراخ‌شدن پوسته‌ی پشتیِ لنز پیشگیری می‌کند".

پیشتر نیز ربات‌های جراحی، همانند ربات Da Vinci، را برای جراحی‌های دیگر به‌کار برده‌ایم. ولی این ربات‌ها بسیار بزرگ بوده‌اند، بیمار در داخل آن‌ها قرار می‌گرفته تا جراحی را با ابزار تلسکوپیِ بلند انجام دهند. برای انجام حرکت بسیار کوچکی در درون بدن بیمار، باید که متعلقات دستگاه حرکت‌های بزرگی در خارج بدن او انجام دهند.

ولی ربات Axsis  به اندازه‌ی «یک حلقه‌ی کوچک در دور سر بیمار» کوچک شده است. برای همین کوچکی می‌تواند ارزانتر از فناوری‌های جراحی دیگر باشد. و با اینکه ربات‌های دیگر نیز توانایی انجام کار در اندازه‌های کوچکی مانند چشم را داشته‌اند ولی جراحی آب مروارید را انجام نداده‌اند.🐧

یک ربات آزمایشی که شرکت هلندی Preceyes Medical Robotics آن را ساخته است در بیمارستان John Radcliffe آکسفورد در حال آزمایش است. این ربات به جای لنز چشم بر روی شبکیه جراحی می‌کند.

یک چشم‌پزشک به‌نام Ian Murdoch از دانشگاه College London می‌گوید که او ربات Axsis را به خاطر پیشگیری از سوراخ‌شدن پوسته‌ی پشتیِ لنز دوست دارد. زیرا این خطا در ۰.۱ تا ۰.۷ درصد از جراحی‌ها روی می‌دهد. اگر این آمار با این ربات کاهش پیداکند، گام بسیار بزرگی است.

این چشمپزشک مشتاق است بداند آیا این ربات می‌تواند در جراحی‌هایی پیشرفته‌تر از آب‌مروارید، مانند جراحی لیزری، نیز سودمند باشد یا نه؟

یک جراح در مرکز درمانی کودکان در واشنگتن به نام Peter Kim که بر روی ربات‌های خودکار جراحی بزرگتری کار می‌کند می‌گوید که رباتهای کوچک جراحی پیشتر در برخی درمانگاه‌ها نصب شده‌اند، مانند NeuroArm robot که برای جراحی مغز به کار برده‌شده است. ولی برایم روشن نیست که بتوانند از پسِ همه‌ی کارها و نیازهای خواسته‌شده برآیند.